2021 chúng ta học cách tối giản hoá cuộc sống thời công nghệ
7 tiếng. Theo nghiên cứu mới nhất từ viện nghiên cứu Double Verify, đây là khoảng thời gian trung bình người ta dành ra trên mạng. Có thể bạn dành thời gian ít hơn, mọi người thường nghĩ như thế. Nhưng mỗi lần bạn lên mạng “một chút", cộng lại có thể lên tới 7 tiếng đồng hồ trên.
Đúng là vì Covid19, khiến cho người ta dành thời gian online nhiều hơn. Nhiều tính năng mới, nhiều tiện ích mới đã được thêm vào các ứng dụng để phục vụ bạn tốt hơn trong khoảng thời gian hạn chế đi lại. Tuy nhiên trong suốt 1 năm qua, thói quen dành thời gian online nhiều hơn dần hình thành.
Và những ngày cuối năm, khi một năm 2020 sắp qua đi, đây là lúc bạn nên detox bản thân khỏi công nghệ. Học cách tối giản hoá cuộc sống của mình, hay quan trọng hơn là học cách tối giản số cho một năm 2021 kết nối lại nhiều hơn với chính mình.
Nếu như bạn muốn tối giản hoá căn nhà của bạn, cuộc sống của bạn. Bạn sẽ tìm đến Marie Kondo, bậc thầy trong việc tối giản hoá. Nhưng cuộc sống số của bạn, hãy học từ Cal Newport - “Marie Kondo trong thế giới công nghệ". Ông là tác giả của những cuốn sách bán chạy như Làm Ra Làm, Chơi Ra Chơi (Deep Work) và Lối Sống Tối Giản Thời Công Nghệ Số (Digital Minimalism).
Cal Newport là ai?
Cal sẽ là người thích hợp nhất đưa chúng ta khỏi thói quen đắm chìm vào mạng xã hội. Ông không chỉ là tác giả 2 cuốn sách bán chạy trên mà còn là giáo sư khoa học máy tính tại Georgetown. “Ông ấy hoàn toàn không phải là người không thích những công nghệ mới, thậm chí ông ấy biết rất nhiều về thế giới công nghệ hơn cả bạn và tôi”.
Những kiến thức về tối giản số được tham khảo từ cuốn sách Lối Sống Tối Giản Thời Công Nghệ Số của ông. Đây sẽ là những thông tin hữu ích để bạn dọn dẹp cuộc sống công nghệ của mình để đón chào một năm mới đến. Vượt qua những quá tải về công nghệ mang lại.
Công nghệ không xấu
Công nghệ được tạo ra để hỗ trợ chúng ta. Tuy nhiên có quá nhiều thứ lôi kéo sự chú ý và thao túng tâm trạng của mình. Theo nhà triết học công nghệ Jaron Lanier thì những cơn giận dữ trên mạng là một điều tất yếu. Và khi chúng ta thường xuyên đối diện với những suy nghĩ u ám này chính là nguyên nhân mang đến sự tiêu cực của bạn và vắt kiệt cảm xúc của bạn. Một cái giá mà theo mọi Jaron là quá đắt để duy trì sự kết nối không bị gián đoạn với những người xung quanh.
Trở thành người tối giản số
Để trở thành người tối giản số, trước hết bạn cần hiểu giá trị mà bạn đề cao là gì vào thời điểm này. Bạn đề cao công việc hay gia đình, bạn đề cao sự kết nối với mọi người hay khả năng học hỏi.
Giá trị bạn hướng tới phải rõ ràng thì bạn mới có thể đến bước chọn lọc. Bạn cần một bộ lọc để lọc tất cả những ứng dụng thừa thãi. Nếu bạn dùng bất kì một ứng dụng nào, chỉ vì người ta dùng nó nhiều thì sớm muộn bạn cũng sẽ bị quá tải với quá nhiều ứng dụng.
Lấy ví dụ về Cal Newport khi ông chia sẻ rằng mình không dùng facebook. Mọi người đều ngạc nhiên và tác giả sẽ hỏi lại họ: “Vì sao tôi lại phải dùng facebook?”. Họ trả lời :”Tôi cũng không rõ nữa, nhưng nếu như trên đó có thứ gì đó hữu ích cho anh mà anh bỏ lỡ thì sao?”.
Mọi người đều bị một hội chứng sợ bỏ lỡ (FOMO - Fear Of Missing Out). Đọc đến đây, hãy ngẫm lại bạn dùng Facebook với mục đích gì? Bạn có đang hằng ngày lướt Facebook một cách vô thức. Đã bao giờ bạn thử xem mình dành thời gian cho mạng xã hội này mấy tiếng một ngày chưa? Hãy thử suy nghĩ về những câu hỏi này nhé!
Holly Shakya từ trường đại học California San Diego (UCSD) và Nicholas Christakis từ trường Yale đã thực hiện một nghiên cứu với hơn 5.200 người tham gia có tựa “Mối liên hệ giữa việc sử dụng Facebook và việc phải tỏ ra hạnh phúc: Một nghiên cứu theo chiều dọc”.
“Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc sử dụng Facebook có quan hệ tiêu cực với cảm giác hạnh phúc.”
Nghiên cứu này không được đăng trên tờ “Tạp chí Hạnh phúc Fancy Pants” hay “Đánh giá các nghiên cứu số Ivory Tower” mà là “Tạp chí dịch tễ học của Mỹ”. Đúng vậy, đó là nghiên cứu về một căn bệnh.
Cal Newport muốn bắt đầu một cuộc cách mạng. Ông ấy gọi đó là “Lối sống tối giản thời công nghệ số”. Hãy hành động; nhưng không phải chúng ta sẽ bảo thủ đổ lỗi cho công nghệ và nghiền nát các thể loại máy móc. Chúng ta phải kiểm soát cách sử dụng công nghệ - để công nghệ không kiểm soát chúng ta.
Quy trình dọn dẹp không gian số trong 30 ngày
Theo kinh nghiệm của tác giả thì việc từ từ thay đổi cách thói quen sẽ không có tác dụng. Các ứng dụng sẽ luôn có cách kéo bạn quay trở lại. Cần bước chuyển mình nhanh chóng. Chính vì vậy, bạn hãy chọn ra 30 ngày để detox không gian số của mình.
Bước 1: Lập danh sách các công nghệ tuỳ chọn bạn sẽ không sử dụng trong 30 ngày.
Công nghệ tùy chọn là những công nghệ mà bạn nếu không xài sẽ không bất kỳ thiệt hại đáng kể nào với cuộc sống.
Nếu một số trường hợp không thể ngừng hẳn với công nghệ tuỳ chọn, ví dụ Messenger của Facebook, bạn cần lâu lâu kiểm tra tin nhắn từ bạn bè hoặc trên Facebook để xem trường có thông báo gì mới không. Vậy hãy lập ra một quy trình chuẩn sử dụng công nghệ đó vào thời điểm nào. Bao nhiêu lâu.
Hãy nhớ khi lập ra quy trình sử dụng với công nghệ tuỳ chọn, hãy thật rõ ràng. Nếu bạn cần xem thông báo của trường trên Facebook, vậy bạn có thể tắt tính năng thông báo trên điện thoại với Facebook. Chọn rõ một thời gian bạn sẽ lên xem thông báo. Và hãy nhớ, bạn chỉ muốn xem thông báo từ trường. Nếu kiểm tra Facebook có những thông báo khác, bạn không được bấm vào.
Bước 2: Triển khai thực hiện trong 30 ngày.
Bước này khó nhất và đòi hỏi nhiều nỗ lực nhất. 2 tuần đầu một số người còn cho là ác mộng. Tuy nhiên đến tuần thứ 3, mọi việc sẽ ổn hơn.
Trong giai đoạn này, bạn hãy nhớ rằng: mục đích không chỉ đơn thuần là tận hưởng thời gian yên bình, không có sự xâm lấn của công nghệ mà chủ động khám phá các hoạt động có lợi ích cao hơn.
Trong thời gian này, chúng ta thường sẽ lấy điện thoại ra mỗi khi buồn chán. Chính vì vậy, hãy xoá các ứng dụng trong danh sách “công nghệ tuỳ chọn” bạn lập ở bước 1. Và nếu ứng dụng đó có những thời gian ngoại lệ (như trường hợp Facebook ở phía trên), hãy kiểm tra trên máy tính.
Và để bạn luôn nhớ đến các mục tiêu của mình, hãy in nó ra và dán ở các nơi thường thấy trong nhà để nhắc nhở bạn.
Bước 3: Lựa chọn lại các công nghệ sẽ tiếp tục sử dụng.
Theo tác giả, vào cuối quy trình dọn dẹp cuộc sống số, một công nghệ tuỳ chọn sẽ có cơ hội được phép tiếp tục xuất hiện trong cuộc sống của bạn nếu nó thỏa mãn các điều kiện sau:
- Phục vụ cho một giá trị mà bạn rất mực đề cao (nếu nó chỉ mang lại một số lợi ích thôi thì chưa đủ).
- Là cách tốt nhất để sử dụng công nghệ nhằm hỗ trợ cho giá trị này (nếu không, hãy thay thế nó bằng cách khác tốt hơn).
- Đóng một vai trò trong cuộc sống của bạn nhưng trong sự ràng buộc của một quy trình thao tác chuẩn nêu rõ bạn có thể sử dụng nó khi nào và như thế nào.
Với ý thứ 3, tác giả có đưa ra trường hợp quyết định giữ lại Netflix như là một hình thức giải trí. Tuy nhiên quy trình chuẩn mà bạn đó đưa ra chính là chỉ coi Netflix với bạn bè. Điều này sẽ giúp tránh được việc coi liên tục các bộ phim.
Đây là tóm lược những ý chính của quy trình giúp bạn tối giản hoá cuộc sống số. Cuốn sách Lối sống tối giản thời công nghệ số còn đưa ra rất nhiều cách khác nhau để thực hành cùng bạn trong 30 ngày detox công nghệ.
Công nghệ không xấu nhưng hãy để Cal giúp bạn sử dụng công nghệ đúng cách để có cuộc sống ý nghĩa hơn trong năm 2021 này nhé!